Hoạ sÄ© thiết kế Nguyá»
n Tri PhÆ°Æ¡ng Äông vừa nháºn Äược hai giải thÆ°á»ng trong hai nÄm liên tiếp vá» Graphic Design do tạp chà Graphic Design USA tá» chức có tên American Graphic Design Awards (AGDA). Mặc Lâm có cuá»c trao Äá»i vá»i anh vá» giải thÆ°á»ng cÅ©ng nhÆ° tình hình há»c táºp, là m viá»c của sinh viên, há»a sÄ© thiết kế trong nÆ°á»c.
Trên 9.000 tác phẩm, sản phẩm thiết kế dự thi
Nguyá»
n Tri PhÆ°Æ¡ng Äông hiá»n Äang sá»ng tại Hoa Kỳ sau nhiá»u nÄm sáng tác và giảng dạy tại má»t sá» trÆ°á»ng Äại há»c Viá»t Nam vá» bá» môn nà y, trÆ°á»c tiên anh cho biết má»t Ãt thông tin vá» giải nà y nhÆ° sau:
Nguyá»
n Tri PhÆ°Æ¡ng Äông: Cảm Æ¡n anh Mặc Lâm! Theo hiá»u biết của cá nhân tôi, gần 100 cuá»c thi thiết kế (TK) á» bắc Mỹ thÆ°á»ng Äược tá» chức từ: tạp chà TK, cá»ng Äá»ng TK, hiá»p há»i TK, thÆ°Æ¡ng hiá»u TK. Cuá»c thi AGDA nằm trong top 15 các cuá»c thi Äá» hoạ & có liên quan Äến Äá» hoạ.
American Graphic Design Awards (AGDA) là tên của cuá»c thi thết kế Äá» hoạ của USA hà ng nÄm, thuá»c tạp chà Graphic Design USA. Äây là tạp chà nghá» nghiá»p hÆ¡n 50 nÄm tuá»i. Trang web của há» có lượng truy cáºp hÆ¡n 100.000 hà ng tháng. -Nguyá»
n Tri PhÆ°Æ¡ng Äông
American Graphic Design Awards (AGDA) là tên của cuá»c thi thết kế Äá» hoạ của USA hà ng nÄm, thuá»c tạp chà Graphic Design USA. Äây là tạp chà nghá» nghiá»p hÆ¡n 50 nÄm tuá»i. Trang web của há» có lượng truy cáºp hÆ¡n 100.000 hà ng tháng.
Các nÄm gần Äây, cuá»c thi nà y ngà y cà ng nhiá»u tác phẩm, sản phẩm thiết kế tham dá»±. NÄm 2014, có gần 8000 tác phẩm, con sá» nÄm rá»i 2015, là trên 9.000. Äây là dạng cuá»c thi trao giải trong nhiá»u thá» loại (19 thá» loại), nên giải thÆ°á»ng là Äá»ng hạng. Äó là các thông tin tôi Äược biết từ internet, và từ trang web của há».
Tại cuá»c thi nà y nÄm ngoái, tôi Äược giải vá»i cuá»n Saigon zoon in guidebook, á» thá» loại xuất bản phẩm. NÄm nay, tôi may mắn Äoạt Äược 3 giải, gá»m 1 giải cho thiết kế logo, và 2 giải cho 2 bá» lá»ch treo tÆ°á»ng.
Xin chi tiết má»t chút, nhÆ° thế nà y:
Thiết kế logo Già y Ấm: Äây là logo cho má»t chÆ°Æ¡ng trình thiá»n nguyá»n, quyên góp già y cÅ© và quỹ Äá» mua già y cho trẻ em vùng cao Tây nguyên và Tây bắc Viá»t Nam, nÆ¡i và o mùa lạnh các em phải Äi bá» nhiá»u cây sá» rừng rẫy vá»i chân dép chân già y, và thÆ°á»ng không Äủ ấm. Chia sẻ vá»i ý nguyá»n và hiá»u quả tá» chức của nhóm 4 há»c sinh của má»t trÆ°á»ng phá» thông trung há»c ná»i tiếng SG, tôi tình nguyá»n tham gia bằng cách vẽ mẫu logo nà y.
Äó là má»t bông hoa có 8 cánh chÃnh, tá» hợp từ 4 Äôi già y nam, và 4 Äôi già y nữ, vá»i nhụỵ là trái tim Äá». Hình ảnh nà y tượng trÆ°ng cho tình cảm và của những ngÆ°á»i chia sẻ vá»i các em - già y ấm, lòng ấm.
Hoạ sÄ© thiết kế Nguyá»
n Tri PhÆ°Æ¡ng Äông trong má»t lần giảng dạy tại VN. Courtesy photo.
Thiết kế mẫu lá»ch treo tÆ°á»ng âThe Mekong Delta Landscapeâ
Miá»n tây nam bá» VN là vùng Äá»ng bằng sông Mê Kông trù phú và Äá»c Äáo chá» di chuyá»n trên sông nÆ°á»c và kênh rạch, du khách có thá» Äến Äược 60% vùng Äất lục tá»nh nà y. Sá» dụng bỠảnh của nhà nhiếp ảnh am hiá»u Äá»a phÆ°Æ¡ng Nguyá»
n Hoà ng Nam, Äẩy mạnh ngôn ngữ Äá» hoạ ảnh và chữ, sá», tôi muá»n ngợi ca phong cảnh mênh mông thÆ¡ má»ng và dân dã nà y.
Thiết kế mẫu lá»ch treo tÆ°á»ngâClassic Motorcycles in Saigonâ
Ká» từ Äầu thế ká»· 20, khi khai hoá cho xứ sá» vÄn minh lúa nÆ°á»c, ngÆ°á»i Pháp Äã du nháºp vÄn minh Äô thá», và dần dà , là vÄn minh xe máy. NgÆ°á»i VN từ và i thế há» qua, Äã gắn bó vá»i hình ảnh xa gắn máy các loại trên phá» phÆ°á»ng, các nẻo ÄÆ°á»ng, thÆ°á»ng nháºt hÆ¡n xe hÆ¡i. Tôi Äã có má»t buá»i chiá»u trò chuyá»n vá»i má»t ngÆ°á»i lái xe ôm á» Äầu má»t con hẻm thuá»c quáºn Phú Nhuáºn SG, cùng nhau nói vá» nháºn biết âm thanh khác biá»t phát ra từ á»ng bô của mÆ°Æ¡i loại xe máy cá». Và sau cùng, nảy ra ý là m má»t bá» lá»ch vá» xe máy cá» SG.
Pha trá»n cách nhìn tân kỳ và cá» Äiá»n, tôi hợp tác vá»i má»t sinh viên mỹ thuáºt, ký há»a lại loạt xe gắn máy xÆ°a. Sau Äó, phá»i hợp trên không gian lá»ch, bằng cách Äặt chúng là m cáºn cảnh. Háºu cảnh là các công trình kiến trúc thá»i thuá»c Äá»a. Chúng Äược kết ná»i bằng hiá»u ứng mà u sắc hoà i cá». Äó là má»t chút hoà i niá»m vá» xe máy cá».
Ngà nh Äá» há»a Viá»t Nam
Mặc Lâm: Là má»t ngÆ°á»i từng tham gia giảng dạy bá» môn Äá» há»a trong nÆ°á»c, anh có nháºn xét gà vá» viá»c dạy và há»c hiá»n nay?
Nguyá»
n Tri PhÆ°Æ¡ng Äông: Xin dẫn giải Äôi chút, Äá» thấy Äược phần nà o cÄn nguyên ngà nh thiết kế, trong Äó có Äá» há»áº¡, diá»
n ra nhÆ° Äang thấy:
Do các giá trá» xã há»i thay Äá»i quá nhanh, cách và trình Äá» tá» chức xã há»i còn nhiá»u bất cáºp, khiến lòng tin vá» nhau, và vá» má»i thứ của từng ngÆ°á»i sá»ng tại Äây không còn Äược nhÆ° xÆ°a. Do nhiá»u tác Äá»ng, nhất là sinh kế, nên chất lượng con ngÆ°á»i, thanh niên, chất lượng thẩm mỹ, và ngay cả chất lượng phụ huynh, Äã kém trÆ°á»c.
Mạng truyá»n thông xã há»i Äem Äến nhiá»u giá trá» tá»t Äẹp, và cÅ©ng Äem Äến cho ngÆ°á»i trẻ nÄng lá»±c tá»± tin bà y tá», chứng tá», ngoà i má»t lá»p giá»i giang tinh nhạy, là hình thà nh má»t lá»p ngÆ°á»i ảo tÆ°á»ng vá» chÃnh mình.
Tại các cÆ¡ sá» Äà o tạo thì do Äang là nghá» hot, Äà o tạo design Ỡạt thÆ°Æ¡ng mại hoá, khiến chuẩn nghá» nghiá»p dao Äá»ng lá»n.Trá»ng lợi nhuáºn, giáo trình pha trá»n, na ná nhau, Äược TK bá»i ngÆ°á»i kém nghá», và vì tá»c Äá», nên giáo viên giá» Äây, Äa sá» chá» là cá»±u sinh viên⦠-Nguyá»
n Tri PhÆ°Æ¡ng Äông
Cùng vá»i má»t phần tâp tÃnh dân tá»c, lá»i sá»ng ná» bằng cấp, hình thức, các giá trá» có Äược từ tu dưỡng xá»i, khiến cho cái nhìn nghá» thuáºt, hoặc phi thá»±c tế, hoặc ko còn Äẹp Äẽ nhân vÄn. Và Äiá»u Äó ảnh hÆ°á»ng máºt thiết Äến dạy và há»c thiết kế, sáng tạo.
Tại VN, từ tháºp niên 2000, khi tôi còn dạy tại 4 trÆ°á»ng ÄH á» SG, cá»i má» kinh tế kéo theo bùng ná» nghá» design, nhất là TK Äá» hoạ. Cả xứ có trên 50 cÆ¡ sá» Äà o tạo design. Và nghá» TK Äá» hoạ trá» nên thu hút mạnh giá»i trẻ. Khủng hoảng kinh tế 2008 sau Äó, Äã Äánh mất cÆ¡ há»i cho trà o lÆ°u má»i vá» thẩm mỹ của TK mỹ thuáºt ứng dụng sắp thà nh hình. Sau nÄm 2010, cáºp nháºt từ toà n cầu, các trà o lÆ°u trong Äá» hoạ nhÆ° retro, vintage, font chữ⦠sôi ná»i, Äã khiến TK và TK Äá» hoạ Äã cạnh tranh chiá»u sâu. Äó là trên thá» trÆ°á»ng nghá».
Còn tại các cÆ¡ sá» Äà o tạo thì do Äang là nghá» hot, Äà o tạo design Ỡạt thÆ°Æ¡ng mại hoá, khiến chuẩn nghá» nghiá»p dao Äá»ng lá»n.Trá»ng lợi nhuáºn, giáo trình pha trá»n, na ná nhau, Äược TK bá»i ngÆ°á»i kém nghá», và vì tá»c Äá», nên giáo viên giá» Äây, Äa sá» chá» là cá»±u sinh viênâ¦
Tình hình nà y cho thấy ai cÅ©ng có thá» có kết luáºn riêng của mình Äược.
Mặc Lâm: Sinh viên và các giảng viên bá» môn nà y có thÆ°á»ng xuyên cáºp nháºt thông tin, kinh nghiá»m cÅ©ng nhÆ° phần má»m má»i nhất ÄỠứng dụng và o sáng tác cÅ©ng nhÆ° giảng dạy của há» không?
Nguyá»
n Tri PhÆ°Æ¡ng Äông: Truyá»n thá»ng hiếu há»c, và ý chà vượt thoát sá» pháºn, Äã khiến cho chừng 1/3 sá» sinh viên TK chá»u há»c. Cùng vá»i sinh viên, các giảng viên cÅ©ng nÄng Äá»ng, nhạy bén kỹ thuáºt, không thua kém sinh viên.
Há» cáºp nháºt nhanh chóng vá»i thế giá»i. NhÆ°ng Äấy má»i chá» là thao tác. Ãp lá»±c vá» cái má»i Äang buá»c há» thay Äá»i tÆ° duy TK hÆ¡n nữa, Äá» gia tÄng hiá»u quả, cÅ©ng nhÆ° hà m lượng sáng tạo, Äá» các kỹ thuáºt má»i tìm Äúng mục ÄÃch áp dụng.
Mặc Lâm: Những design xuất hiá»n trên báo chà cÅ©ng nhÆ° bao bì có vẻ nhÆ° chú trá»ng quá nhiá»u và o cách tạo hình ảnh lạ, chá»nh sá»a hÆ¡n là dẫn ngÆ°á»i xem và o cái lõi mà ngÆ°á»i designer muá»n thông tin. Anh có nháºn xét gì vá» Äiá»u nà y?
Nguyá»
n Tri PhÆ°Æ¡ng Äông: Các ý nháºn xét của anh xác Äáng. Tại Viá»t Nam hôm nay, má»i chá» có TK Äá» hoạ, thá»i trang, và ná»i thất phát triá»n thá»±c sá»±. Vá»i môi trÆ°á»ng diá»
n Äạt bao phủ và thÆ°á»ng trá»±c, là Äá» hoạ, thì tiếc thay, vai trò chÃnh yếu chÆ°a thá»±c chất á» thiết kế, mà má»i chá» là trang trà thông tin.
Cứ thế nà y, mÆ°Æ¡i nÄm nữa, các TK Äá» hoạ vẫn không có sá»± khác biá»t cá»t lõi Äó là ý tÆ°á»ng, là concept. Viá»c dạy các môn nghiên cứu và phát triá»n ý tÆ°á»ng hiá»u quả chÆ°a cao, chÆ°a gây Äược ảnh hÆ°á»ng. Quan trá»ng hÆ¡n, là chÆ°a có Äược cÆ¡ chế thúc Äẩy sáng tạo.
Nhiá»u thầy cô dạy ÄỠán, vẫn sa và o chá»nh sá»a, hình thức. Äa sá» sinh viên vẫn tìm ý tÆ°á»ng bằng lÆ°á»t Google images, và má»t Äá» hoạ Äược chuá»ng trên thá» trÆ°á»ng nghá» hiá»n nay: là m Äá» thủ công (handmade), minh hoạ kiá»u dá»
thương, và xỠlý ảnh siêu thực.
âLà m cái gì không ra cái nấyâ
Mặc Lâm: Äá» há»a thế giá»i má»i ngà y má»i tìm kiếm, khai phá vá» font chữ, mà u sắc và cấu trúc của má»t tác phẩm trong khi nhiá»u há»a sÄ© trẻ há»i nháºp bá» môn nà y Äá» chÃnh sá»a hình ảnh và không vượt ra khá»i cái khung của Photoshop, anh có ý kiến gì vá» nháºn xét nà y?
Hoạ sÄ© thiết kế Nguyá»
n Tri PhÆ°Æ¡ng Äông giảng dạy tại Khoa Mỹ thuáºt Äa phÆ°Æ¡ng tiá»n Äại há»c FPT ARENA. Courtesy photo.
Nguyá»
n Tri PhÆ°Æ¡ng Äông: Má»t thanh niên trÆ°á»ng thà nh tại VN Ãt có Äược tÆ° duy Äá»c láºp, nên các cá» gắng Äá» tu dưỡng phẩm chất sáng tạo Äặc thù thiết kế tại trÆ°á»ng Äại há»c, phải dá»c công thá»±c chất hÆ¡n. Há» có thá» tìm thầy hay, bạn giá»i á» Äâu?
Má»t cách hiá»u chung khi hÆ°á»ng nghiá»p, Äà o tạo, cÅ©ng nhÆ° trên thá»±c tế, là ai há»c TK cÅ©ng trá» thà nh nhà TK. NghÄ©a là là m Äược tất cả, từ ra ý tÆ°á»ng, là m kỹ thuáºt viên, xá» lý ảnh, dà n trang⦠cÅ©ng có nghÄ©a là , là m cái gì không ra cái nấy, khác vá»i phần còn lại của thế giá»i.
Mặc Lâm: Có phải do thiếu thông tin vá» graphic design của thế giá»i Äã tạo ra nếp nghÄ© và thá»±c hiá»n các tác phẩm Äá» há»a nhÆ° hiá»n nay?
Nguyá»
n Tri PhÆ°Æ¡ng Äông: ChÃnh xác là thông tin thì không thiếu, chá» có giao lÆ°u thì không. Các lý thuyết TK chÃnh yếu Äã cáºp nháºt, phát triá»n cao và sâu hÆ¡n xÆ°a gấp bá»i. Tại Viá»t Nam, hiếm có cÆ¡ sá» Äà o tạo giao du vá»i nÆ°á»c ngoà i vá» TK Äá» hoạ. Cho nên có thá» thấy Äược, các ná» lá»±c thà nh công của các hoạ sÄ© TK trẻ, là các cá» gắng nhiá»u khi không liên quan Äến trÆ°á»ng, khoa mà há» từng theo há»c.
Không có hiá»p há»i nghá» nghiá»p, lý luáºn nghá» nghiá»p, diá»
n Äà n nghá» nghiá»p, và sinh hoạt nghá» nghiá»p. Theo tôi biết, chá» có và i nÆ°á»c châu Phi và 3 nÆ°á»c Äông DÆ°Æ¡ng cÅ©, là chÆ°a có hiá»p há»i vá» nghá» thiết kế.
Nghá» thiết kế tại Äây, do có liên quan Äến thÆ°Æ¡ng mại, truyá»n thông, giải trÃ, có thá» vì thế mà các cá nhân, nghá» sÄ©, hay doanh nghiá»p TK chÆ°a thấy có lợi Ãch gì chung, cho viá»c táºp hợp má»t hiá»p há»i nhà nghá»?
Mặc Lâm: Anh có Äiá»u gì chia sẻ kinh nghiá»m thà nh công của mình cho ngÆ°á»i há»a sÄ© Äá» há»a trong nÆ°á»c?
Nguyá»
n Tri PhÆ°Æ¡ng Äông: Có lẽ chia sẻ nà y nhÆ° sá»± nhắc nhá» chÃnh tôi trÆ°á»c: à tÆ°á»ng nà y Äáng nhá» hay Äáng quên? Hãy là m nhÆ° yêu - là m cái gì phải ra cái nấy.
Tôi cảm Æ¡n tiá»n nhân, bạn bè và há»c trò cÅ©, bằng má»t chia sẻ cụ thá» trong hai nÄm 2016-2017: Äó là tuyá»n chá»n má»t sá» sinh viên thiết kế, tá» chức Äà o tạo má»t khoá há»c Äặc biá»t, lấy viá»c thiết kế dá»± thi quá»c tế vá» Graphic Design là m bà i há»c.
Viá»c Äoạt giải thÆ°á»ng của cuá»c thi nà o Äó không phải là mục ÄÃch duy nhất của khoá há»c nà y. Các nhà TK trẻ sẽ có thêm các kỹ nÄng chuyên nghiá»p trong thiết láºp và phát triá»n ý tÆ°á»ng, thà nh tác phẩm hoà n chá»nh.
Äây là thách thức nghá» nghiá»p lá»n của chúng tôi. Nhà TK trẻ nà o quan tâm và chia sẻ viá»c nà y, cÅ©ng nhÆ° Äá»c Äược dòng mà anh Mặc Lâm cho phép ÄÄng lên nà y, xin liên lạc vá»i tôi qua Äá»a chá» email: [email protected]
Mặc Lâm: Xin cám Æ¡n há»a sÄ© Nguyá»
n Tri PhÆ°Æ¡ng Äông.
Recent Comments